قوانین کشور روسیه مجموعهای گسترده و پیچیده از مقررات است که چارچوب حقوقی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی این کشور را شکل میدهد. این قوانین نقش اساسی در حفظ نظم عمومی، تامین عدالت و حمایت از حقوق شهروندان ایفا میکنند. در این مقاله به بررسی جامع و دقیق قوانین مختلف روسیه از جمله قوانین کار، قوانین رانندگی و تحصیل در روسیه پرداخته خواهد شد تا درک بهتری از ساختار قانونی این کشور، نحوه اجرای قوانین و تاثیر آنها بر زندگی روزمره مردم ارائه شود.
قوانین اساسی روسیه
قوانین اساسی روسیه پایه و اساس نظام حقوقی این کشور را تشکیل میدهند و بر مبنای نظام حقوقی رومی-ژرمنی (قانون مدنی) شکل گرفتهاند. در راس این ساختار، قانون اساسی قرار دارد که در سال ۱۹۹۳ تصویب شده و اصول مهمی مانند حاکمیت قانون، تفکیک قوا و حقوق بشر را تضمین میکند. ساختار سیاسی روسیه نیمهریاستی است و قوه مقننه شامل مجلس فدرال با دو بخش دومای دولتی و شورای فدراسیون است که وظیفه تصویب قوانین و نظارت بر دولت را بر عهده دارند.
قوه مجریه تحت ریاست رئیسجمهور فعالیت میکند که نقش کلیدی در سیاستگذاری و انتصاب مقامات دارد. سیستم قضایی روسیه نیز از دادگاههای مختلفی مانند دیوان عالی و دادگاه قانون اساسی تشکیل شده و مسئول تفسیر قوانین و تضمین اجرای صحیح آنهاست. قانون اساسی همچنین حقوق اساسی شهروندان مانند آزادی بیان، آزادی مذهب، حق دادرسی عادلانه و مالکیت خصوصی را تضمین میکند.
علاوه بر قانون اساسی، قوانین مهم دیگری مانند قانون مدنی، قانون جزا و قانون خانواده نیز چارچوب حقوقی کشور را کامل میکنند و نحوه اداره امور اجتماعی، کیفری و خانوادگی را تعیین مینمایند. این مجموعه قوانین پایهای است که اداره کشور و حمایت از حقوق مردم را ممکن میسازد.
قوانین اداری روسیه
۱. قانون تخلفات اداری (КоАП РФ)
این قانون اصلیترین سند حقوقی برای تخلفات اداری در روسیه است. موارد تخلف، انواع مجازاتها و نحوه رسیدگی به آنها بهوضوح تعریف شدهاند.
۲. مسئولیت اداری
افراد حقیقی و حقوقی که قوانین تخلفات اداری یا مقررات مرتبط را نقض کنند، مسئولیت اداری خواهند داشت.
۳. انواع مجازاتها
مجازاتها شامل جریمه، اخطار رسمی، تعلیق فعالیت و برکناری از سمت میشود.
۴. آیین دادرسی اداری (КАО РФ)
این قانون نحوه رسیدگی به اختلافات اداری را مشخص و حق شکایت به دادگاه را تضمین میکند.
۵. ساختار فدرال و قوانین محلی
روسیه شامل جمهوریها، استانها و مناطق فدرال است. قوانین فدرال برای کل کشور لازمالاجراست، اما هر منطقه میتواند قوانین تکمیلی خود را در زمینه تخلفات اداری داشته باشد.
۶. نهادهای اجرایی
اجرای قوانین اداری بر عهده وزارت کشور (پلیس) و قوه قضاییه است.
۷. محدودیتها
برخی آزادیها مثل آزادی بیان و تجمع، تحت شرایط خاص در نظام اداری روسیه محدود میشوند.
حقوق کیفری روسیه
۱. محدوده سرزمینی
قانون جزای روسیه بر تمام جرایم ارتکابی در قلمرو این کشور اعمال میشود، از جمله در آبهای سرزمینی، حریم هوایی، فلات قاره و منطقه اقتصادی انحصاری. همچنین این قانون در مورد جرایم ارتکابی بر شناورهای ثبتشده در روسیه که در دریاهای آزاد یا حریم هوایی خارج از مرزها قرار دارند نیز صادق است، مگر اینکه توافقنامههای بینالمللی خلاف آن را مقرر کرده باشند.
۲. قوه قضاییه
قوه قضاییه وظیفه تفسیر و اجرای قانون را بر عهده دارد. این نظام دارای ساختاری سلسلهمراتبی است که در راس آن دادگاه قانون اساسی و دیوان عالی قرار دارند و پس از آن دادگاههای ناحیهای و منطقهای فعالیت میکنند.
۳. آیین دادرسی کیفری
قانون آیین دادرسی کیفری که در سال ۲۰۰۱ به تصویب رسیده، چارچوب تحقیق، تعقیب و رسیدگی به جرایم را مشخص میسازد.
۴. مسئولیت کیفری
قانون جزا شرایط احراز مسئولیت کیفری را تعیین میکند که از جمله آنها میتوان به سن مسئولیت اشاره کرد که در روسیه ۱۶ سال است.
۵. مجازاتها
انواع مجازاتهای پیشبینیشده در این قانون شامل حبس، جریمههای نقدی و انجام خدمات اجتماعی میشود.
۶. مجازات اعدام
با وجود آنکه مجازات اعدام در قانون پیشبینی شده، تنها برای جرایم بسیار جدی از جمله قتل با شرایط مشدد در نظر گرفته میشود.
۷. جرایم سازمانیافته
قانون جزا مسئولیت کیفری برای سازماندهی و رهبری گروههای مجرمانه را به رسمیت میشناسد و به جرایمی که توسط این گروهها انجام میشود نیز بهطور خاص میپردازد.
۸. اصلاحات در قانون جزا
مطابق گزارش نشریه آتلانتیس پرس، قانون جزا در روسیه قابل اصلاح است، اما برخی اصلاحات ممکن است موجب بیثباتی شوند و در تمامی موارد، تامینکننده منافع امنیت ملی نباشند.
قوانین رانندگی در روسیه
۱. اصول کلی رانندگی
رانندگی در روسیه در سمت راست جاده انجام میشود و رعایت قوانین ایمنی برای همه رانندگان و سرنشینان الزامی است. بستن کمربند ایمنی برای تمام سرنشینان خودرو اجباری است. استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی تنها در صورت استفاده از هندزفری مجاز است. همچنین، کودکان زیر ۱۲ سال تنها در صورتی مجاز به نشستن در صندلی جلو هستند که از صندلی مخصوص کودک استفاده شود.
۲. مدارک الزامی برای رانندگان
رانندگان موظفاند همواره مدارک زیر را به همراه داشته باشند:
- گواهینامه رانندگی معتبر
- مدارک ثبت نام خودرو (پلاک معتبر)
- بیمهنامه معتبر وسایل نقلیه
رعایت این موارد در بازرسیهای جادهای و ایستهای پلیس اهمیت زیادی دارد و عدم ارائه هر یک از آنها میتواند منجر به جریمه یا توقیف خودرو شود.
قوانین تحصیل در روسیه
- داشتن مدرک دیپلم یا معادل آن برای ورود به دوره کارشناسی ضروری است و برای تحصیلات تکمیلی، مدرک لیسانس لازم است.
- اثبات مهارت زبان الزامی است؛ برای برنامههای انگلیسی زبان مدارکی مثل آیلتس یا تافل و برای برنامههای روسی زبان، مهارت زبان روسی.
- ارائه مدارک شامل پاسپورت معتبر، ترجمه رسمی مدارک تحصیلی و ریز نمرات، مدرک زبان و گاهی توصیهنامه یا بیانیه شخصی برای دورههای فوقلیسانس.
- دریافت ویزای تحصیلی روسیه پیشنیاز تحصیل است و بدون آن ورود و اقامت قانونی ممکن نیست.
- قوانین و شرایط ممکن است بر اساس دانشگاه و رشته تحصیلی تفاوت داشته باشد و باید دقیق بررسی شود.
قوانین کار در روسیه
۱. ساعات کار و استراحت
هفته کاری استاندارد در روسیه ۴۰ ساعت است و ممکن است بهصورت پنجروزه یا ششروزه اجرا شود. گروههایی مانند نوجوانان زیر ۱۸ سال، افراد دارای معلولیت و کارکنان برخی مشاغل خاص، کمتر کار میکنند. دانشجویان با بورسیه تحصیلی روسیه میتوانند 20 ساعت در هفته به کار حین تحصیل بپردازند و کارمندان تمام وقت حق دارند حداقل ۳۰ دقیقه استراحت بین ساعات کاری داشته باشند. اضافهکاری فقط با رضایت کتبی کارمند مجاز است و باید با پرداخت مازاد جبران شود.
۲. دستمزد و پرداختها
قانون کار، حداقل دستمزد مصوب را تضمین میکند که بهطور منظم توسط دولت فدرال بهروزرسانی میشود. پرداخت بهموقع و کامل دستمزد توسط کارفرما الزامی است. همچنین اصل «حقوق برابر برای کار برابر» صراحتا در قانون آمده و بیمههای اجتماعی اجباری نیز برای کارکنان پیشبینی شدهاند.
۳. مرخصی و تعطیلات
کارمندان پس از شش ماه اشتغال پیوسته نزد یک کارفرما، مشمول حداقل ۲۸ روز تقویمی مرخصی سالانه با حقوق هستند. زنان شاغل از مرخصی زایمان با حقوق بهرهمند میشوند و والدین یا دیگر بستگان نیز میتوانند برای مراقبت از کودک زیر سه سال مرخصی بگیرند. قانون برای شرایطی مانند پذیرش کودک یا نگهداری از کودک دارای معلولیت نیز مرخصی ویژه در نظر گرفته است.
۴. حمایتهای قانونی از کارگران
قانون کار، تبعیض در استخدام را بر اساس جنسیت، سن، قومیت، نژاد و مذهب ممنوع کرده و کارگران جوان را از مشاغل پرخطر و اضافهکاری منع میکند. تامین شرایط ایمن و سالم کاری از تعهدات قانونی کارفرما است. همچنین کارگران مجازند در اتحادیههای کارگری عضو شوند و کارفرمایان موظف به مذاکره با این نهادها هستند.
۵. قراردادهای استخدام
اکثر قراردادهای استخدام بهصورت نامحدود منعقد میشوند، اما در شرایط خاص امکان استفاده از قراردادهای موقت وجود دارد. برای کارمندان جدید ممکن است دوره آزمایشی حداکثر سهماهه در نظر گرفته شود. قانون برای خاتمه استخدام، مقررات مشخصی شامل اخطار قبلی و دلایل موجه تعیین کرده است.
قوانین عجیب روسیه
روسیه قوانینی دارد که برای خیلیها غیرمنتظره یا حتی عجیب به نظر میرسند. این قوانین که در حوزههای مختلف وضع شدهاند، از محدودیتهای رفتاری گرفته تا کنترل شدید بر اینترنت و آزادی بیان را در بر میگیرند.
جریمه رانندگی با خودروی کثیف
در روسیه، رانندگی با خودرویی که پلاک آن به علت آلودگی بهدرستی قابل مشاهده نباشد، میتواند منجر به جریمه از سوی پلیس راهنمایی و رانندگی شود.
ممنوعیت عکسبرداری از تاسیسات نظامی
طبق قوانین امنیتی این کشور، عکاسی از تاسیسات نظامی ممنوع است و نقض آن میتواند پیامدهای قانونی به همراه داشته باشد.
ممنوعیت نمایش چهرههایی که بیش از حد به اشخاص فوتشده شباهت دارند
در یکی از موارد غیرمعمول، نمایش یک برنامه تلویزیونی به این دلیل متوقف شد که چهره مجری آن شباهت زیادی به یکی از سیاستمداران درگذشته داشت.
ممنوعیت انتخاب نامهای غیرمعمول برای فرزندان
در روسیه، والدین اجازه ندارند برای فرزندان خود نامهایی انتخاب کنند که غیرقابل تلفظ یا فاقد احترام اجتماعی باشند. نامهایی مانند «@» یا «BOOM» در این دسته قرار میگیرند.
فیلتر شدن وبسایتهایی با محتوای افسردهکننده
برخی وبسایتها به دلیل محتوای بیش از حد منفی یا دارای مضامین غمگین و افسرده کننده توسط دولت فیلتر میشوند.
ممنوعیت عبوس بودن در عکس پاسپورت
در عکس رسمی پاسپورت، افراد باید حالت چهرهای خنثی داشته باشند. استفاده از اخم یا لبخندهای اغراقشده مجاز نیست.
ممنوعیت آموزش یوگا در برخی مناطق
در برخی مناطق روسیه، آموزش یوگا ممنوع اعلام شده است؛ زیرا برخی مسئولان معتقدند این فعالیت میتواند افراد را به سمت گرایشهای شبهمذهبی یا فرقهای سوق دهد.
الزام به همراه داشتن کارت شناسایی
در مکانهای شلوغ مثل مترو یا میدانهای عمومی، اگر کسی مدرک شناسایی نداشته باشد، ممکن است بازداشت و به پاسگاه منتقل شود. هدف این قانون بیشتر شناسایی کارگران مهاجر بدون مجوز است.
انتشار ویدیو درباره کودکآزاری
یک معلم کودکستان برای بازنشر ویدیویی درباره کودکآزاری که با هدف آگاهسازی انجام داده بود، به پنج ماه زندان محکوم شد. البته دیوان عالی این حکم را در نهایت لغو کرد.
بازنشر عکس نازیها
در سال ۲۰۱۵، زنی به خاطر بازنشر یک عکس تاریخی از اشغال اسمولنسک توسط نازیها، به جرم ترویج نمادهای نازی محکوم شد. حتی مطالب تاریخی هم ممکن است در چارچوب این قانون قرار گیرند.
قوانین رایج کشور روسیه
- قانون اساسی حق زندگی، آزادی و حریم خصوصی را برای همه تضمین میکند.
- رانندگی در سمت راست جاده اجباری است و کمربند ایمنی باید بسته شود.
- سن قانونی رانندگی ۱۸ سال است و همراه داشتن گواهینامه الزامی است.
- استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی بدون هندزفری ممنوع است.
- مصرف الکل در مکانهای عمومی محدودیت دارد و فروش آن به افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است.
- مالیات بر درآمد از حقوق کسر میشود و پرداخت آن به عهده کارفرما است.
- حق مرخصی سالانه حداقل ۲۸ روز است.
- تبعیض در محل کار بر اساس جنسیت، سن، نژاد و مذهب ممنوع است.
- داشتن مدارک شناسایی هنگام حضور در اماکن عمومی و کنترل پلیس الزامی است.
- احترام به قوانین عمومی، نظافت و رعایت نظم اجتماعی در مکانهای عمومی ضروری است.
قوانین مجازات روسیه
- جریمههای نقدی متنوع هستند و از چند هزار تا میلیونها روبل میرسند، گاهی بر اساس درصدی از درآمد محکوم تعیین میشوند.
- محرومیت از حقوق شامل ممنوعیت فعالیت در مشاغل خاص یا از دست دادن عناوین و جوایز است.
- کار اجباری یا اصلاحی ممکن است به عنوان مجازات برای مدت مشخصی اجرا شود.
- محدودیت آزادی حرکت و فعالیتها، مانند منع خروج از منطقه یا حضور در مکانهای مشخص، اعمال میشود.
- دستگیری کوتاهمدت تا ۱۵ روز برای جرایم سبک وجود دارد.
- برای نظامیان، نگهداری در واحدهای نظامی انضباطی وجود دارد.
- حبس برای مدت معین، از چند ماه تا ۲۰ سال، برای جرایم جدیتر اجرا میشود.
- حبس ابد برای برخی جرایم خاص قابل اعمال است.
- مجازات اعدام به طور قانونی برای جرایم سنگین وجود دارد، اما از سال ۱۹۹۹ تعلیق شده و فعلا اجرا نمیشود.
- مواردی مانند قتل با شرایط خاص، ترور مقامات، و حمله به مأموران قانون، مشمول مجازات اعدام میشوند اما فعلا اجرا نمیگردد.
سوالات متداول
مدت استاندارد هفته کاری در روسیه چقدر است؟
هفته کاری استاندارد ۴۰ ساعت است، چه به صورت ۵ روزه و چه ۶ روزه.
آیا کار اضافهکاری در روسیه مجاز است؟
بله، اما نیازمند موافقت کتبی کارمند و پرداخت حقالزحمه اضافی است.
انواع مجازاتهای قانونی در روسیه شامل چه مواردی است؟
جریمه نقدی، محرومیت از حقوق، کار اجباری، محدودیت آزادی، حبس برای مدت معین، حبس ابد و مجازات اعدام (تعلیق شده).
آیا مجازات اعدام در روسیه اجرا میشود؟
از سال ۱۹۹۹ اجرای مجازات اعدام به حالت تعلیق درآمده و فعلا اعمال نمیشود.
برای تحصیل در روسیه چه مدارکی لازم است؟
پاسپورت معتبر، مدارک تحصیلی و ریز نمرات ترجمه شده، مدرک زبان (روسی یا انگلیسی) و ویزای دانشجویی.
آیا برای تحصیل در روسیه باید به زبان روسی مسلط بود؟
اگر برنامه به زبان روسی است، بله، مهارت زبان روسی الزامی است؛ برای برنامههای انگلیسی زبان، مدرک زبان انگلیسی مورد نیاز است.
آیا دانشجویان بینالمللی در روسیه نیاز به ویزای خاص دارند؟
بله، ویزای دانشجویی برای ورود و اقامت قانونی الزامی است.
سخن آخر
قوانین کشور روسیه ترکیبی از اصول مدرن و سنتهای تاریخی است که زندگی روزمره شهروندان و مهاجران را شکل میدهد. آشنایی با این قوانین، بهویژه برای کسانی که قصد زندگی، کار یا تحصیل در روسیه را دارند، ضروری است. مهاجردانش با تجربه و دانش کافی در زمینه قوانین مهاجرت تحصیلی و حقوق بینالملل، همراه مطمئنی برای راهنمایی و حمایت در مسیر مهاجرت تحصیلی به روسیه است. با کمک این موسسه میتوان با اطمینان و دانش کامل، تصمیمهای مهم زندگی در این کشور را اتخاذ کرد.
منابع:
en.wikipedia | e3s-conferences | archive.government | lawyersrussia | nyulawglobal | usemultiplier