تحصیل پزشکی یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری‌های آموزشی به شمار می‌رود و بسیاری از دانشجویان بین‌المللی هنگام انتخاب مقصد تحصیلی به دنبال ترکیبی از کیفیت آموزشی و شهریه منطقی هستند. ترکیه طی سال‌های اخیر با ارائه برنامه‌های پزشکی مطابق استانداردهای جهانی، زیرساخت‌های آموزشی پیشرفته و سیستم آموزش عالی قابل اتکا در ارزانترین دانشگاه پزشکی ترکیه، به یکی از گزینه‌های جدی برای متقاضیان تبدیل شده است.
بسیاری از دانشگاههای این کشور، چه در بخش دولتی و چه خصوصی، امکان دریافت آموزش پزشکی معتبر را با هزینه‌ای بسیار کمتر از دانشگاههای اروپایی و آمریکایی فراهم کرده‌اند. به همین دلیل، ترکیه برای دانشجویانی که قصد دارند تحصیل پزشکی را با بودجه‌ای مدیریت شده آغاز کنند، یک انتخاب واقع بینانه و در عین حال ارزشمند محسوب می‌شود.
روش‌های تحصیل پزشکی مقرون‌به‌صرفه در ترکیه
دانشگاههای دولتی
این دانشگاه‌ها جزو ارزانترین دانشگاه پزشکی ترکیه به شمار می‌روند و شهریه آن‌ها به‌طور قابل توجهی پایین‌تر از دانشگاههای خصوصی است. البته پذیرش در آن‌ها بسیار رقابتی است و معمولا تنها متقاضیانی که نمرات بالاتری دارند شانس ورود پیدا می‌کنند.
دانشگاههای خصوصی
هرچند شهریه پایه در این دانشگاه‌ها بالاتر است، اما بسیاری از آن‌ها با ارائه بورسیه و تخفیف‌های تحصیلی، هزینه نهایی را به‌طور چشم‌گیری کاهش می‌دهند. به همین دلیل، تحصیل در ترکیه در دانشگاههای خصوصی نیز نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر مقرون‌به‌صرفه باقی محسوب می‌شود.
ارزانترین دانشگاههای دولتی پزشکی در ترکیه
دانشگاههای دولتی ترکیه به‌دلیل برخورداری از یارانه دولتی، کم‌هزینه‌ترین مسیر برای تحصیل پزشکی محسوب می‌شوند. شهریه این دانشگاه‌ها برای دانشجویان بین‌المللی معمولا بین هزار و پانصد تا هفت هزار دلار در سال متغیر است؛ دوره‌های ترکی در بازه ارزان‌تر قرار می‌گیرند و برنامه‌های انگلیسی زبان معمولا شهریه بالاتری دارند. رقابت برای پذیرش بسیار جدی است و معمولا نیاز به نمره بالا در آزمون یوس یا SAT و همچنین معدل قوی دارد. اکثر برنامه‌ها به زبان ترکی ارائه می‌شوند، اما برخی دانشگاههای معتبر مسیر انگلیسی نیز دارند.
در ادامه، فهرست دانشگاه‌هایی آمده که همواره در گروه مقرون‌به‌صرفه‌ترین گزینه‌ها و ارزانترین دانشگاه پزشکی ترکیه برای دانشجویان بین‌المللی قرار می‌گیرند و ترکیبی از کیفیت آموزشی و شهریه مناسب ارائه می‌دهند. این دانشگاه‌ها در شهرهای مهم ترکیه قرار دارند و بسته به زبان تدریس و نوع برنامه، شهریه متفاوتی دریافت می‌کنند.
جدول ارزانترین دانشگاههای دولتی پزشکی ترکیه
| نام دانشگاه | شهر | شهریه سالانه تقریبی (دلار) | زبان تدریس |
| دانشگاه آنکارا | آنکارا | ۲۵۰۰ تا ۵۰۰۰ | ترکی / انگلیسی |
| دانشگا قاضی | آنکارا | ۲۰۰۰ تا ۴۵۰۰ | ترکی |
| دانشگاه حاجت‌تپه | آنکارا | ۳۰۰۰ تا ۶۰۰۰ | ترکی / انگلیسی |
| دانشگاه استانبول | استانبول | ۲۵۰۰ تا ۵۵۰۰ | ترکی / انگلیسی |
| دانشگاه اژه | ازمیر | ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ | ترکی |
دانشگاه آنکارا
دانشگاه آنکارا به ابتکار مصطفی کمال آتاتورک، نخستین رئیس جمهور ترکیه شکل گرفت و امروز یکی از معتبرترین مراکز آموزش عالی این کشور به شمار می‌رود. ریشه‌های این دانشگاه به سال 1859 بازمی‌گردد؛ زمانی که «دانشکده علوم سیاسی» ابتدا در استانبول برای تربیت کادر اداری امپراتوری عثمانی تاسیس شد.
این مرکز در طول سال‌ها دستخوش تغییرات متعددی شد. ابتدا با عنوان مکتب ملکیه شاهانه زیر نظر وزارت کشور فعالیت می‌کرد و در سال 1918 تحت مدیریت وزارت آموزش‌وپرورش به مکتب ملکیه تغییر نام داد. پس از تاسیس جمهوری ترکیه، آتاتورک دستور انتقال این مجموعه به آنکارا را صادر کرد و نام آن به «مدرسه علوم سیاسی» تغییر یافت. سرانجام در 23 مارس 1950 این مجموعه به‌عنوان «دانشکده علوم سیاسی» به دانشگاه آنکارا پیوست. امروز این دانشکده رشته‌هایی چون مدیریت دولتی، اقتصاد کار، مدیریت بازرگانی و روابط بین‌الملل را ارائه می‌دهد.
دانشگاه قاضی
دانشگاه قاضی یکی از دانشگاههای پژوهشی مهم ترکیه است که بخش اصلی آن در آنکارا قرار دارد. این دانشگاه در سال 1926 به دستور آتاتورک و با نام «موسسه آموزش قاضی» تاسیس شد و به تدریج به یک دانشگاه جامع و بزرگ تبدیل گردید. غازی اکنون شامل 21 دانشکده، 4 مدرسه، 11 مدرسه آموزش حرفه‌ای، 52 مرکز پژوهشی و 7 موسسه تحصیلات تکمیلی است.
جمعیت دانشجویی آن حدود 77 هزار نفر برآورد می‌شود و نزدیک به 1500 نفر از آن‌ها از کشورهای ترک‌تبار آسیای میانه هستند. افزون بر این، حدود 5 هزار دانشجو در برنامه‌های تحصیلات تکمیلی فعالیت دارند. دانشگاه بیش از 3 هزار عضو هیئت علمی دارد و یکی از گسترده‌ترین جوامع علمی در میان دانشگاههای ترکیه را تشکیل می‌دهد.
دانشگاه حاجت تپه
دانشگاه حاجت تپه که از دانشگاههای پژوهشی برجسته ترکیه محسوب می‌شود، مطابق رتبه‌بندی عملکرد علمی دانشگاه‌ها در سال 2021، در جایگاه نخست کشور قرار گرفت. این دانشگاه دو پردیس اصلی دارد: پردیس اول که در بافت قدیمی آنکارا واقع شده و مرکز پزشکی دانشگاه در آن مستقر است؛ و پردیس بیتی‌په که در 13 کیلومتری مرکز شهر قرار دارد. این پردیس وسیع حدود شش میلیون مترمربع مساحت دارد و میزبان دانشکده‌هایی مانند علوم اقتصادی و اداری، حقوق، آموزش، مهندسی، هنرهای زیبا، ادبیات و علوم پایه است. افزون بر این دو مرکز، «مدرسه خدمات اجتماعی» در منطقه کچی‌اورن قرار دارد و «هنرستان دولتی موسیقی ترکیه» که از سال 1982 وابسته به دانشگاه شده، در پردیس بش‌اولر فعالیت می‌کند.
دانشگاه استانبول
دانشگاه استانبول یکی از قدیمی‌ترین و پرآوازه‌ترین دانشگاههای ترکیه است. این دانشگاه که ریشه آن به 30 مه 1453، یعنی روز پس از فتح قسطنطنیه توسط سلطان محمد فاتح بازمی‌گردد، نخستین نهاد آموزش عالی عثمانی بود که با الگوگیری از نظام‌های اروپایی سازمان‌دهی شد. نسخه مدرن این دانشگاه از سال 1933 تحت عنوان «دانشگاه استانبول» فعالیت دارد و به‌عنوان نخستین دانشگاه رسمی ترکیه شناخته می‌شود. این دانشگاه با 112 واحد آموزشی شامل دانشکده‌ها، موسسات، کالج‌ها و مدارس حرفه‌ای، در مجموع حدود 59 هزار دانشجو در مقاطع کارشناسی تا دکتری دارد و در 9 پردیس مختلف مستقر است. پردیس اصلی آن در کنار میدان بایزید در منطقه فاتح، بر بخش اروپایی شهر قرار دارد.
دانشگاه اژه
دانشگاه اژه که در منطقه بورنوا واقع در ازمیر قرار دارد، یکی از دانشگاههای تحقیقاتی معتبر ترکیه است. این دانشگاه در سال 1955 با تاسیس دانشکده‌های پزشکی و کشاورزی فعالیت خود را آغاز کرد و به‌عنوان نخستین دانشگاهی که در شهر ازمیر دوره‌های رسمی آموزشی ارائه داد شناخته می‌شود. اژه چهارمین دانشگاه قدیمی ترکیه است و در طول دهه‌ها نقش مهمی در توسعه علمی و تحقیقاتی غرب ترکیه داشته است.
ارزانترین دانشگاههای خصوصی پزشکی در ترکیه
برای دانشجویان بین‌المللی که به دنبال روند پذیرش آسان‌تر، گزینه‌های بیشتر به زبان انگلیسی یا تضمین پذیرش هستند، دانشگاههای خصوصی انتخاب مناسبی محسوب می‌شوند. کلید مقرون‌به‌صرفه بودن تحصیل در بخش خصوصی، یافتن دانشگاه‌هایی است که بورسیه تحصیلی ترکیه را به صورت سخاوتمندانه ارائه می‌دهند.
شهریه پایه این دانشگاه‌ها معمولا بین 15000 تا 36000 دلار در سال است، اما با استفاده از بورسیه، هزینه نهایی می‌تواند به‌طور قابل توجهی کاهش یابد. روند پذیرش برای دانشجویان خارجی ساده‌تر است و معمولا بر اساس مدرک دیپلم دبیرستان و مصاحبه انجام می‌شود. علاوه بر این، تنوع برنامه‌های انگلیسی‌زبان در دانشگاههای خصوصی بیشتر است و فرصت‌های بیشتری برای تحصیل به زبان بین‌المللی فراهم می‌کند.
جدول ارزانترین دانشگاههای خصوصی پزشکی ترکیه با شهریه تقریبی پس از بورسیه
| نام دانشگاه | شهر | شهریه پایه (USD) | شهریه تقریبی پس از بورسیه (USD) | زبان تدریس |
| دانشگاه نیشانتاشی | استانبول | ۱۸,۰۰۰ | ۱۲,۰۰۰ – ۱۵,۰۰۰ | ترکی / انگلیسی |
| دانشگاه توپکاپی استانبول | استانبول | ۱۶,۰۰۰ | ۱۲,۰۰۰ – ۱۴,۰۰۰ | ترکی |
| دانشگاه اوسکودار | استانبول | ۱۸,۰۰۰ – ۲۴,۰۰۰ | ۱۳,۰۰۰ – ۱۸,۰۰۰ | ترکی / انگلیسی |
| دانشگاه اوکان | استانبول | ۲۰,۰۰۰ | ۱۵,۰۰۰ – ۱۸,۰۰۰ | ترکی / انگلیسی |
| دانشگاه آلتینباش | استانبول | ۲۶,۰۰۰ | ۱۸,۰۰۰ – ۲۲,۰۰۰ | انگلیسی |
دانشگاه نیشانتاشی استانبول
دانشگاه نیشانتاشی استانبول یک موسسه خصوصی غیرانتفاعی است که در سال 2012 در استانبول تاسیس شد و از حمایت مالی بنیاد آموزش و فرهنگ نیشانتاشی برخوردار است. فعالیت آموزشی دانشگاه از سال تحصیلی 2010-2011 آغاز شد و از همان ابتدا با هدف ارائه آموزش مدرن و استانداردهای بین‌المللی به دانشجویان داخلی و خارجی فعالیت می‌کند.
دانشگاه توپکاپی استانبول
دانشگاه توپکاپی استانبول که پیش‌تر با نام‌های دانشگاه آیوانسارای و کالج آموزش عالی پلاتو شناخته می‌شد، در سال 2009 تاسیس شد و پس از انتشار در روزنامه رسمی ترکیه، به‌طور قانونی شکل گرفت. این دانشگاه مسیر تحصیلی متنوعی برای دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌دهد و تمرکز آن بر آموزش کاربردی و بین‌رشته‌ای است.
دانشگاه اوسکودار
دانشگاه اسکندر در منطقه اسکودار استانبول، یک دانشگاه بنیادین است که در سال 2011 توسط بنیاد ارزش‌های انسانی و سلامت روان تاسیس شد و ریاست آن بر عهده پروفسور نووزات تارهان بود. این دانشگاه به عنوان «اولین دانشگاه موضوعی ترکیه» شناخته می‌شود و دانشجویان خود را از سال تحصیلی 2012-2013 پذیرفته است. مراکز پزشکی NP Feneryolu و NP Etiler به دانشگاه پیوستند و مرکز سلامت و تحقیقات نوروسایکیتری NPSUAM تشکیل شد. همچنین مؤسسات تحصیلات تکمیلی علوم اجتماعی، علوم بهداشت و علوم طبیعی در این دانشگاه فعالیت می‌کنند.
دانشگاه اوکان استانبول
دانشگاه اوکان استانبول یک دانشگاه خصوصی است که در منطقه آکفیرات، توزلا قرار دارد. این دانشگاه توسط بکر اوکان در سال 1999 تاسیس شد و فعالیت‌های آموزشی خود را از سال تحصیلی 2003-2004آغاز کرد. دانشگاه اوکان طیف گسترده‌ای از برنامه‌های تحصیلی و تحقیقاتی را ارائه می‌دهد و به ویژه در رشته‌های پزشکی و علوم کاربردی شناخته شده است.
دانشگاه آلتینباش
دانشگاه آلتینباش، یک دانشگاه بنیادین در استانبول است که در سال 2008 تحت عنوان دانشگاه کمربورگاز تاسیس شد و در سال 2017 به نام کنونی تغییر یافت. این دانشگاه بیش از 5000 دانشجوی بین‌المللی از 89 کشور دارد و تقریبا 40٪ جمعیت دانشجویی آن را دانشجویان خارجی تشکیل می‌دهند. آلتینباش سه پردیس در مناطق باجیلار، باکری‌کوی و شیشلی دارد و شامل 9 مدرسه کارشناسی، 3 مدرسه تحصیلات تکمیلی و 2 مدرسه فنی حرفه‌ای است. دانشگاه در حال حاضر 30 برنامه کارشناسی، 34 برنامه کاردانی، 28 برنامه کارشناسی ارشد و 6 برنامه دکتری ارائه می‌دهد.
هزینه تحصیل پزشکی در ترکیه
برای تحصیل پزشکی مقرون به صرفه در ترکیه، بررسی هزینه‌های زندگی به‌طور جدی اهمیت دارد. پایین بودن هزینه زندگی در ترکیه نقش کلیدی در کاهش هزینه‌های کلی برنامه‌های پزشکی این کشور دارد و تحصیل را برای دانشجویان بین‌المللی به گزینه‌ای اقتصادی تبدیل می‌کند.
جدول برآورد هزینه سالانه تحصیل پزشکی در ترکیه
| جزء هزینه | محدوده سالانه (USD) | توضیحات |
| شهریه (دولتی) | ۱,۵۰۰ – ۷,۰۰۰ | بیشترین تغییرپذیری مربوط به برنامه و زبان تدریس است |
| شهریه (خصوصی – پس از بورسیه) | ۱۲,۰۰۰ – ۲۲,۰۰۰ | هزینه نهایی پس از اعمال بورسیه‌ها |
| هزینه زندگی | ۶,۰۰۰ – ۸,۰۰۰ | شامل اقامت، خوراک، حمل‌ونقل و هزینه‌های شخصی |
| هزینه کل سالانه (دولتی) | ۷,۵۰۰ – ۱۵,۰۰۰ | مقرون‌به‌صرفه‌ترین مسیر تحصیل پزشکی |
| هزینه کل سالانه (خصوصی – پس از بورسیه) | ۱۸,۰۰۰ – ۳۰,۰۰۰ | گزینه‌ای قابل دسترس و هنوز اقتصادی نسبت به سایر کشورها |
تحصیل پزشکی در ترکیه بدون آزمون YÖS
دانشجویان بین‌المللی می‌توانند بدون شرکت در آزمون YÖS ترکیه، در دانشگاههای دولتی و خصوصی این کشور به تحصیل پزشکی بپردازند و موفق به دریافت ویزای تحصیلی ترکیه شوند. این امکان، دسترسی به آموزش پزشکی معتبر را برای دانشجویان خارجی ساده‌تر می‌کند و مسیرهای جایگزینی برای ورود به دانشگاه فراهم می‌آورد.
تحصیل در دانشگاههای دولتی ترکیه بدون YÖS
دانشجویانی که قصد دارند در دانشگاههای دولتی ترکیه به تحصیل پزشکی مشغول شوند، می‌توانند از طریق آزمون SAT پذیرش بگیرند. در برخی بازه‌های زمانی، ظرفیت محدودی برای ثبت‌نام بدون آزمون YÖS در این دانشگاه‌ها وجود دارد. شرایط و جزئیات دقیق این ظرفیت‌ها را می‌توان با مشاوره گرفتن از کارشناسان تحصیلی مطلع شد تا فرآیند ثبت‌نام بدون مشکل انجام شود.
تحصیل در دانشگاههای خصوصی ترکیه بدون YÖS
اکثر دانشگاههای خصوصی این امکان را به دانشجویان خارجی می‌دهند که بدون قبولی در آزمون YÖS پذیرش بگیرند. از طریق خدمات آموزشی Imtiyaz Educational Services می‌توان پذیرش و بورسیه تحصیلی در دانشگاههای خصوصی برای رشته پزشکی را دریافت کرد و مسیر تحصیل به زبان انگلیسی یا ترکی را هموار نمود.
سوالات متداول
ارزانترین دانشگاههای پزشکی ترکیه کدام‌اند؟
دانشگاههای دولتی مانند آنکارا، حاجت‌تپه، گازی، استانبول و اژه از مقرون‌به‌صرفه‌ترین گزینه‌ها هستند. شهریه این دانشگاه‌ها معمولا بین ۱,۵۰۰ تا ۷,۰۰۰ دلار در سال متغیر است.
آیا امکان تحصیل پزشکی به زبان انگلیسی در دانشگاههای دولتی وجود دارد؟
بله، برخی دانشگاههای دولتی مانند آنکارا، حاجت‌تپه و استانبول مسیرهایی به زبان انگلیسی ارائه می‌دهند، اما اکثریت برنامه‌ها به زبان ترکی هستند.
دانشگاههای خصوصی پزشکی چقدر هزینه دارند و آیا بورسیه ارائه می‌دهند؟
شهریه پایه دانشگاههای خصوصی بین ۱۵,۰۰۰ تا ۳۶,۰۰۰ دلار است، اما با بورسیه‌ها هزینه نهایی به ۱۲,۰۰۰ تا ۲۲,۰۰۰ دلار کاهش می‌یابد. دانشگاههای خصوصی مانند نیشانتاشی، توپکاپی، اوکان، اسکندر و آلتین‌باس امکان پذیرش با بورسیه را فراهم می‌کنند.
آیا برای تحصیل پزشکی در ترکیه حتماً باید آزمون YÖS را بدهیم؟
خیر، بسیاری از دانشگاههای دولتی و خصوصی برای دانشجویان بین‌المللی امکان پذیرش بدون آزمون YÖS را فراهم می‌کنند. برخی دانشگاههای دولتی پذیرش از طریق SAT و دانشگاههای خصوصی از طریق شرایط دیپلم و مصاحبه انجام می‌شود.
هزینه زندگی دانشجویی در ترکیه چقدر است؟
میانگین هزینه زندگی شامل اقامت، غذا، حمل‌ونقل و سایر نیازهای روزمره بین ۶,۰۰۰ تا ۸,۰۰۰ دلار در سال برآورد می‌شود.
مجموع هزینه سالانه تحصیل و زندگی در ترکیه چقدر است؟
دانشگاههای دولتی: حدود ۷,۵۰۰ تا ۱۵,۰۰۰ دلار
دانشگاههای خصوصی پس از بورسیه: حدود ۱۸,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ دلار
آیا دانشگاههای دولتی پذیرش بین‌المللی محدودی دارند؟
بله، ظرفیت پذیرش دانشجویان خارجی محدود است و رقابت برای ثبت‌نام بالا است. دریافت مشاوره تحصیلی و اطلاع از زمان‌بندی پذیرش می‌تواند شانس موفقیت را افزایش دهد.
سخن آخر
تحصیل پزشکی در ترکیه، به‌ویژه در دانشگاههای دولتی کم هزینه یا با بهره‌گیری از بورسیه‌های دانشگاههای خصوصی، فرصتی منحصربه‌فرد برای دانشجویان بین‌المللی است تا به آموزش پزشکی با کیفیت جهانی دسترسی پیدا کنند بدون آنکه بار مالی سنگینی روی دوششان باشد.
با برنامه‌ریزی هوشمندانه و انتخاب مسیر مناسب، می‌توان رویای پزشک شدن را با هزینه‌ای رقابتی و مدیریت‌شده تحقق بخشید. برای راهنمایی در انتخاب بهترین و ارزانترین دانشگاه پزشکی ترکیه، اطلاع از شهریه‌ها و مراحل پذیرش، دفتر مهاجردانش با مشاورینی که خود در دانشگاههای مطرح ترکیه و سایر کشورهای خارجی تحصیل کرده‌اند، می‌تواند مسیر شما را هموار کرده و گزینه‌های اقتصادی و معتبر را به‌طور کامل معرفی کند.
منابع:
