نظام آموزشی ترکیه، یکی از مهمترین ساختارهای آموزشی در منطقه خاورمیانه و جهان است که تاریخی بسیار قدیمی دارد و تغییرات متعددی را در طول سالها تجربه کرده، بهطوری که مقصد مناسبی برای افرادی که به دنبال تحصیل در ترکیه هستند شناخته میشود. این سیستم آموزشی از مراحل مختلف شامل پیشدبستانی، ابتدایی، متوسطه و آموزش عالی تشکیل شده است. همچنین، ترکیه در سالهای اخیر تلاشهای زیادی برای بهبود کیفیت آموزش و افزایش تمرکز بر روی موارد مختلف از جمله توسعه فناوری آموزشی و تحولات مناسب در نظام آموزشی خود داشته است. این تلاشها نه تنها به بهبود کیفیت آموزش منجر شدهاند بلکه ترکیه را به یک مقصد آموزشی جذاب برای دانشجویان داخلی و خارجی تبدیل کردهاند.
سیستم آموزشی در ترکیه
سیستم آموزشی در ترکیه مبتنی بر امتحان است و «امتحانات» اساس نظام آموزشی در ترکیه را تشکیل میدهند. نقل و انتقالات به دبیرستانها و دانشگاهها با توجه به نتایج امتحانات مرکزی انجام میشود و طبق قانون آموزش و پرورش، نظام آموزشی به سه مرحله 4 ساله تقسیم شده که با نام 4+4+4 نیز شناخته میشود و از آموزش ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان که هر کدام 4 سال است، تشکیل میشود.
تحصیلات ابتدایی 4 سال اول است و شامل پایههای 1، 2، 3 و 4 است. تحصیلات متوسطه 4 ساله دوم و شامل پایههای پنجم، ششم، هفتم و هشتم است. تحصیلات دبیرستان هم 4 سال به طول میانجامد و پایههای نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم را شامل میشود که در 4 سال آخر دوره متوسطه یعنی پایههای نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم اجباری برای حضور در مدرسه وجود ندارد. حضور یا عدم حضور دانشآموزان در دبیرستانهای آزاد میتواند به صورت حضوری یا کلاسهای از راه دور باشد.
آموزش پیش دبستانی در ترکیه
آموزش پیش دبستانی در ترکیه اجباری نیست و هیچ الزامی برای آموزش پیش دبستانی وجود ندارد. اگرچه مشارکت در آموزش پیش دبستانی در ترکیه در 10 سال گذشته افزایش یافته، اما اعلام شده است که نرخ تحصیل در مدارس کمتر از میانگین سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و اهداف تعیین شده توسط وزارت آموزش ملی است. با این حال، با توجه به سیستم آزمایشی که توسط وزارت آموزش ملی، برنامه ریزی شده، ممکن است مهدکودک در آینده نزدیک اجباری شود.
سن شروع مدرسه در ترکیه
سسن شروع مدرسه در ترکیه برای همه کودکان 6 سالگی است و با افتتاح مدارس در ماه سپتامبر باید همه کودکان 6 ساله به مدرسه بروند و والدین میتوانند فرزندان 5 تا 6 سال خود را در کلاس اول ثبت نام کنند. به عبارت دیگر، والدین حق دارند فرزندان خود را در این سنین به جای کلاس اول به دوره پیش دبستانی بفرستند و کودکان بزرگتر از 6 سال باید کلاس اول را شروع کنند. اما در صورت دریافت گزارش بهداشتی، کودکان بالای 6 سال میتوانند به جای کلاس اول در دوره پیش دبستانی ثبتنام کنند.
در طول 4 سال اول یعنی در دوره ابتدایی، دانشآموزان با برنامه درسی سبکتر آموزش خواهند دید؛ بهطوری که اول از همه، آنها در یک برنامه سه ماهه آمادگی مدرسه قرار خواهند گرفت. این دانشآموزان از پایه دوم ابتدایی شروع به مطالعه زبان انگلیسی به عنوان یک درس اجباری و از کلاس چهارم دروس فرهنگ دینی و اخلاق میکنند.
تحصیل در دبیرستان
برای حضور در دبیرستان دانشآموزان باید از طریق سیستم ثبت نام الکترونیکی ثبتنام خود را انجام دهند. دوره متوسطه، دانش آموزان حق انتخاب و آزادی عمل بیشتری دارند و میتوانند تصمیمات خود را در فرآیند آموزشی مطابق با جامعه ترکیه و دولت دموکراتیک تغییر دهند. هدف از مدارس متوسطه ارائه آموزش برای مهارتهای حرفهای و آموزش است و همین باعث شده تا در این مقطع دروس انتخابی تدریس شود.
دروس انتخابی در دوره متوسطه شامل درس دینی و اخلاق، دستور زبان، زبان خارجی، علوم، هنر، ورزش و علوم اجتماعی است. دانشآموز میتواند درس انتخابی خود را به شرط مطالعه 6 ساعت در هفته از درس مورد نظر انتخاب کند و حق گذراندن دروس انتخابی غیر از دروس اجباری در مدارس متوسطه بسته به علاقه و ترجیح دانشآموز یا والدین او معرفی میشود.
آزمون ورودی دبیرستان در ترکیه
نظام آموزشی ترکیه در مقطع دبیرستان (LGS) براساس سیستم امتحانی است که توسط وزارت آموزش و پرورش ترکیه به صورت سالانه اجرا میشود. سیستم انتقال برای دبیرستان، آزمونی است که توانایی استدلال منطقی مبتنی بر مهارت را بر اساس سؤالات PISA و TIMSS میسنجد. دانشآموزان با نمره قبولی که از امتحان میگیرند حق دارند در دبیرستانهای منتخب که شامل 5 نوع دبیرستان دولتی، خصوصی و مدارس خصوصی خارجی است به تحصیل بپردازند. اما دانشآموزانی که نتوانند حداقل نمره قبولی را کسب کنند، میتوانند با توجه به آدرس محل سکونت خود مدرسهای را انتخاب کرده و از طریق آزمون مرکزی که شرکت در آن اجباری نیست تحصیل کنند.
آزمون ورودی دبیرستان
در ترکیه، سیستم دبیرستان به طور متمرکز توسط وزارت آموزش انجام میشود. دانشآموزانی که از کلاس هشتم متوسطه به کلاس نهم دبیرستان منتقل میشوند در آزمون سیستم انتقالی دبیرستان مرکزی LGSشرکت میکنند. نمرات رتبهبندی LGS با اضافه کردن میانگین نمرات دانشآموزان در پایههای ششم، هفتم و هشتم علاوه بر نتایج امتحانات علوم و فناوری، ریاضیات، ترکی، تاریخ انقلاب و جمهوری ترکیه، زبان خارجی و مذهب محاسبه میشود.
زبان آموزش در دبیرستان های ترکیه
در دبیرستانهای خصوصی خارجی در ترکیه، آموزش به زبانهای فرانسوی، آلمانی و انگلیسی ارائه میشود. زبان تدریس در مدارس خصوصی ترکیه و برخی دبیرستانهای دولتی ترکی است و دروس را میتوان به زبانهای انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، اسپانیایی، ایتالیایی یا چینی به عنوان زبان خارجی دوم آموزش دید. البته باید بدانید که تمرین زبان خارجی دوم بسته به نوع مدرسه است و ممکن است از مدرسه ای به مدرسه دیگر متفاوت باشد.
آزمون ورودی برای حضور در دانشگاه های ترکیه
آزمون موسسات آموزش عالی (YKS) سیستم آزمون انتقالی از آموزش متوسطه به آموزش عالی است که از سال تحصیلی 2017-2018 توسط ÖSYM در ترکیه اجرا و هر ساله برگزار میشود که شامل آزمونهای نام برده میشود:
آزمون (TYT)
داوطلبان باید در یک آزمون دو مرحلهای شرکت کنند تا در یک موسسه آموزش عالی قبول شوند. آزمون مهارت پایه (TYT) یک امتحان اجباری برای پذیرش در دانشگاه است که به عنوان آزمون مرحله اول شناخته میشود. هدف از این آزمون سنجش تفکر منطقی، استدلال، ارزشیابی و مهارتهای حل مسئله مبتنی بر تفکر است. سوالات از برنامه درسی منتخب دبیرستان آمده و حضور در این جلسه الزامی است. برای اینکه داوطلبان انتخاب خود را انجام دهند، کافی است در آزمونهای ریاضی یا ترکی، نیمی از نمره را به دست آورند.
آزمون های (AYT)
سوالات از برنامه درسی چهار ساله دبیرستان آمده و داوطلبان مجبور نیستند بعد از قبولی در آزمون TYT ، در آزمون AYT شرکت کنند. اما به طور کلی دانشگاههایی با 4 سال تحصیل باید در این آزمون شرکت کنند زیرا با نمره کل TYT (40%) + AYT (60%) میتوانند در دانشگاه پذیرفته مشوند.
آزمون زبان خارجی (YDT)
این آزمون برای داوطلبانی است که میخواهند وارد بخشهایی شوند که با نمره زبان پس از TYT دانشآموزان را میپذیرند که شامل 80 سوال از زبان خارجی است. با انتخاب هر یک از زبانهای آلمانی، عربی، فرانسوی، انگلیسی و روسی میتوان در آزمون شرکت کرد. توجه داشته باشید که دانشآموزان سال آخر دبیرستان و فارغالتحصیلان دبیرستان براساس نتایج آزمون مرکزی دو مرحلهای در دانشگاههای ترکیه پذیرش میگیرند.
سوالات متداول
نظام آموزش ترکیه چگونه است؟
نظام آموزش ترکیه به سه سطح آموزش اجباری 12 ساله تقسیم میشود. سطح اول ابتدایی چهار ساله (کلاسهای اول، دوم، سوم و چهارم)، سطح دوم متوسطه چهار ساله (کلاسهای پنجم، ششم، هفتم و هشتم) و سطح سوم دبیرستان چهار ساله (پایههای نهم، دهم و یازدهم و پایه دوازدهم است.
سیستم آموزشی ترکیه چه ویژگی هایی دارد؟
سیستم آموزشی ترکیه تحت نظارت و کنترل دولت و وزارت آموزش و پرورش است. تحصیل در مدارس دولتی ترکیه رایگان است و آموزش اجباری در کشور از 12 سال در قالب 4+4+4 تشکیل شده است.
بزرگترین مشکل سیستم آموزشی ترکیه چیست؟
امتحانات، بزرگترین مشکل نظام آموزشی است. در ترکیه، مدرسه به عنوان مهمترین مؤسسهای که مهارتهای زندگی و همچنین ارائه اطلاعات را ارائه میکند به مرکزی تبدیل شده که مدارک مورد نیاز برای شرکت در آزمونها در آن اخذ میشود.
حرف آخر
در این مطلب به بررسی نظام آموزشی ترکیه که دارای تاریخچه طولانی و یک سیستم آموزشی چندگانه و چندزبانه است پرداختیم. سیستم آموزش ترکیه در مقایسه با سایر کشورهای منطقه، از خدمات آموزشی برتری برخوردار است.
اگر شما هم قصد ادامه تحصیل در مدارس ترکیه را دارید، برای اطلاعات بیشتر میتوانید با کارشناسان ما در موسسه مهاجردانش در ارتباط باشید. زیرا، ترکیه به عنوان یک پل ارتباطی بین آسیا و اروپا با تاریخ فرهنگی و غنی، دانشجویان بینالمللی که قصد تحصیل در ترکیه را دارند به خود جذب میکند که باعث تنوع فرهنگی و تبادل دانش بینمللی میشود.